Zdrowy leśny ekosystem jest kluczem do zdrowia całej planety. Lasy regulują klimat, opady i wododziały oraz są niezastąpione, jeśli chodzi o zapewnianie tlenu i czystej wody. Wraz ze zwiększonym naciskiem na środowiskowe zrównoważenie wzrasta wykorzystanie drewna do celów opałowych, na włókna oraz w celach produkcyjnych.
Zdrowe lasy, zarządzane w zrównoważony sposób, potrafią być niewyczerpanym źródłem paliwa, włókien i wyrobów drewnianych. Drewno jest jedynym dostępnym dzisiaj odnawialnym materiałem budowlanym i środowiskowe korzyści z budowania w drewnie są coraz szerzej doceniane. W porównaniu z tradycyjną, drewnianą belką, belka stalowa pochłania 21 razy więcej energii w produkcji oraz uwalnia do atmosfery 15 razy więcej dwutlenku siarki. Produkcja betonu emituje do 3 razy więcej dwutlenku węgla, tlenku węgla i węglowodorów niż produkcja drewna.
Intensywniejsza hodowla lasów
Z uwagi na rosnące znaczenie globalnego leśnictwa dla dekarbonizacji atmosfery — jak i z myślą o wsparciu globalnych klientów leśnych w spełnianiu rosnącego zapotrzebowania na opłacalne wyroby drewniane pozyskiwane w zrównoważony sposób — firma John Deere Forestry przeniosła strategiczny nacisk z wyrębu na całościowe, systemowe utrzymanie lasów. To w zasadzie nic nowego dla firmy John Deere: nasz zespół od sektora rolniczego z powodzeniem zastosował systemowe myślenie o produkcji w związku z rozwojem całego szeregu technologicznych produktów, które przyczyniły się do znaczącego wzrostu plonów i wydajności upraw przy jednoczesnym ograniczeniu wejściowych kosztów po stronie rolników.
Przenosząc to holistyczne podejście na leśnictwo, na przestrzeni ostatnich czterech dziesięcioleci sektor wyrębu lasów doświadczył wyraźnej poprawy pod względem zdolności produkcyjnej, wydajności i bezpieczeństwa poprzez mechanizację. Działalność wyrębowa ulegała istotnym przeobrażeniom — jednak hodowla lasów pozostaje obszarem, w którym system produkcji leśnej nie zmienił się wciąż w znaczącym stopniu.
Zbadaliśmy to pole głębiej razem z klientami i właścicielami lasów na całym świecie — i stało się jasne, że postępująca urbanizacja poważnie utrudniła przyciąganie i zatrzymywanie pracowników leśnych do intensywnych zadań, jakie zazwyczaj wiążą się z hodowlą. W niektórych regionach — zwłaszcza tam, gdzie straty obszarów leśnych były ponadprzeciętne, pod wpływem zmian klimatu (pożary, szkodniki, susze itd.) — działalność w zakresie hodowli lasów jest na tyle ograniczona przez niedobory siły roboczej, że powstała znaczna presja na podtrzymanie wyjątkowej historii zrównoważonego zarządzania ekosystemem leśnym.
Oddani sprawie nieprzerwanego podnoszenia stopnia zrównoważenia, dostrzegliśmy szansę na to, by wykorzystać nasze doświadczenie w zmechanizowanym wyrębie lasów oraz w rozwoju precyzyjnych technologii przygotowania gleby, sadzenia i rozpylania w rolnictwie — i zastosować je do hodowli lasów.
Brazylijskie lasy jako punkt wyjścia
Każda zmiana musi gdzieś mieć swój początek. Rozmawiając z klientami leśnymi na całym świecie, zaobserwowaliśmy potencjał współpracy z leśnictwem w Brazylii przede wszystkim dlatego, że jest to kraj z bardzo dobrze zorganizowaną działalnością na polu hodowli lasów. Infrastruktura plantacyjna jest tam dobrze określona, a snące tam lasy cechuje bardzo krótki okres rotacji — a to daje nam szybki feedback co do pozytywnego, jak również wszelkiego negatywnego oddziaływania zmechanizowanej hodowli lasów. Ponadto brazylijskie leśnictwo wykazało odczuwalny pociąg do rozwiązań zmechanizowanych: te miały im pomóc w osiągnięciu wzrostowych celów na kolejną dekadę, jeśli chodzi o łączną powierzchnię plantacji eukaliptusa.
Jak pokazało niedawne badanie brazylijskiego przemysłu leśnego (Ibá, styczeń 2022), sektor leśny w Brazylii sadzi ponad milion sadzonek dziennie i operuje produkcyjnymi lasami o powierzchni 9,5 miliona hektarów. Oprócz znaczących inwestycji w zrównoważone lasy pro dukcyjne, brazylijski przemysł leśny stworzył dodatkowo 6 milionów hektarów lasu rdzennego, przeznaczonych wyłącznie na konserwację i zapewnienie naturalnego środowiska rodzimym gatunkom.
Czy mechanizacja przezwycięży wyzwania?
Wykorzystując procesy zorientowane na klienta, wypracowane przez zespół John Deere Ag Advanced Marketing, zmapowaliśmy cały system produkcyjnej hodowli lasów i przyjrzeliśmy się obszarom, w których klienci napotykają największe wyzwania. Zastanowiliśmy się też, gdzie leżą dla klientów największe możliwości poprawy zdolności produkcyjnej i wydajności. Porównując wyzwania z szansami, w krótkim czasie stwierdziliśmy, że sadzenie zmechanizowane stanowi dla brazylijskich klientów wyjątkową okazję na przezwyciężenie trudności, z jakimi się mierzą.
Powołaliśmy niewielki, bardzo utalentowany zespół, łącząc ludzi z doświadczeniem w rozwoju sprzętu leśnego, rolniczego i budowlanego. W ścisłej współpracy z klientami temu zespołowi udało się szybko przygotować koncept zme[1]chanizowanej sadzarki, przesłany do wstępnych testów u klientów na początku 2020 roku. Niestety, pandemia wstrzymała próby i wymusiła przegrupowanie, ponieważ kliencki feedback był siłą rzeczy bardzo mocno ograniczony.
Obiecujące wyniki testów
Testy w terenie mogliśmy wznowić po tym, jak zniesione zostały globalne restrykcje dla podróży. W maju 2022 roku zaprezentowaliśmy koncept zmechanizowanej sadzarki wielu podekscytowanym klientom w ramach wystawy leśnictwa Florestal, odbywającej się w Três Lagoas w brazylijskim stanie Mato Grosso do Sul.
Obecnie zmechanizowana sadzarka przechodzi dalsze testy u klientów. Póki co, feedback jest niezmiernie korzystny i znajdujemy się na dobrej drodze do spełnienia życzeń klientów i umożliwienia im sadzenia jednego hektara lasu na godzinę, przy znaczącym obniżeniu manualnej pracochłonności — o około 90%. Żeby osiągnąć taki wynik, zintegrowaliśmy szereg technologii przeniesionych bezpośrednio z rolnictwa, takich jak zautomatyzowane planowanie ścieżki i kierowanie, co upraszcza obsługę maszyny i polepsza generalną jakość rezultatów sadzenia.
Nieustający rozwój dla zdrowszych lasów
Zmechanizowana sadzarka jest pomyślana tak, żeby dostosowywała się do różnych gatunków i można było jej używać na różnych rynkach leśnych na całym świecie. Konstrukcyjnie sadzarkę oparto na modelu 1510G ciągnika zrywkowego, produkowanego seryjnie w fińskiej fabryce Joensuu. Osiągi i ergonomia forwardera 1510G stanowią wiodąca w branży platformę dla rozwiązań, jakie Deere rozwija pod kątem hodowli lasów.
Sadzenie zmechanizowane to dopiero początek: wykorzystanie technologii rolniczych stwarza dalsze możliwości poprawy zdolności produkcyjnej i wydajności przy jednoczesnym obniżeniu nakładów wymaganych po stronie właścicieli lasów. Wschodzące technologie, takie jak niedawna John Deere See and Spray™, mają wielki potencjał dalszego zmniejszenia kosztowności hodowli lasów, i to z równoczesną poprawią zdrowia lasów.
Przyszłość lasu rysuje się z dnia na dzień coraz bardziej obiecująco.
TEKST MATTI TARKKA, RICHARD LAWLER FOT. JOHN DEERE
